Augustyn i Cieśla

Jedną z istotnych cech polskiego postępowania karnego jest wynikająca z art. 10 § 1 kodeksu postępowania karnego zasada legalizmu. Stanowi ona, że: „Organ powołany do ścigania przestępstw jest obowiązany do wszczęcia i przeprowadzenia postępowania przygotowawczego, a oskarżyciel publiczny także do wniesienia i popierania oskarżenia – o czyn ścigany z urzędu.” Jeżeli stałeś się ofiarą przestępstwa w większości przypadków pomoże Ci Prokuratura Rejonowa w mieście Bochnia. Są jednak przestępstwa, które ze względu na swój charakter mogą być ścigane za pośrednictwem prywatnego aktu oskarżenia. W tym ostatnim przypadku, radca prawny może zaoferować wsparcie.

Jakie przestępstwa mają charakter prywatno-skargowy?

W kodeksie karnym umieszczono jedynie kilka przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego. Są to:

• lekkie uszkodzenie ciała na czas nie dłuższy niż 7 dni (art. 157 § 2 kodeksu karnego),
• nieumyślne lekkie oraz średnie uszkodzenie ciała na czas nie dłuższy niż 7 dni (art. 157 § 1 i 2 w zw. z art. 157 § 3 k.k.),
• zniesławienie (art. 212 k.k.),
• zniewaga (art. 216 k.k.) oraz
• naruszenie nietykalności cielesnej (art. 217 k.k.)

W postępowaniu prywatno-skargowym to pokrzywdzonemu przysługuje status oskarżyciela. Twoim zadaniem będzie zatem samodzielne popieranie swojego stanowiska przed Sądem Rejonowym w Bochni. Pamiętaj jednak, że możesz ustanowić pełnomocnika w osobie radcy prawnego lub adwokata. Nie oznacza to wprawdzie, że prokurator nie może wszcząć bądź wstąpić do postępowania ściganego z oskarżenia prywatnego. Warunkiem niniejszego jest wystąpienie tzw. interesu społecznego. Trzeba podkreślić, że rzadko zdarza się, aby prokurator podjął się prowadzenia sprawy ściganej z oskarżenia prywatnego. Taka praktyka wynika przede wszystkim z tego, iż wspomniane wcześniej czyny zabronione, nie charakteryzuje znaczna szkodliwość społeczna. Dodatkowo ze swej natury rzeczone przestępstwa naruszają w głównej mierze dobra osobiste pokrzywdzonego.

W jaki sposób przygotować się do sprawy przed Sądem w Bochni?

Pokrzywdzony zamierzający wystąpić do sądu przeciwko sprawcy musi w pierwszej kolejności sporządzić akt oskarżenia. Zgodnie z art. 487 k.p.k.: „Akt oskarżenia może ograniczyć się do oznaczenia osoby oskarżonego, zarzucanego mu czynu oraz wskazania dowodów, na których opiera się oskarżenie.” Dodatkowo akt oskarżenia musi czynić zadość wymaganiom dotyczącym wszystkich pism procesowych, o czym stanowi art. 119 k.p.k. W związku z tym powinien on zawierać: oznaczenie organu, oznaczenie oraz adres wnoszącego pismo, treść wniosku lub oświadczenia, w miarę potrzeby z uzasadnieniem, datę i podpis składającego pismo. W przypadku braków formalnych sąd wzywa do ich uzupełnienia w terminie 7 dni.

Jeżeli do sądu wpłynie prawidłowy akt oskarżenia wówczas sąd w pierwszej kolejności wyznacza posiedzenie pojednawcze. Na wniosek stron bądź za ich zgodą sprawa może zostać skierowana do postępowania mediacyjnego. Jeżeli strony nie dojdą do kompromisu podczas posiedzenia pojednawczego wówczas sąd kieruje sprawę na rozprawę główną.

Co istotne, jeżeli oskarżyciel prywatny nie stawi się bez usprawiedliwionej przyczyny na posiedzenie pojednawcze wówczas uznaje się, że odstąpił on od oskarżenia. W takiej sytuacji postępowanie umarza się. Niestawiennictwo oskarżonego powoduje jedynie skierowanie sprawy na rozprawę główną.

Dlaczego pomoc radcy prawnego może okazać się kluczowa?

Oskarżonemu przysługuje status niewinnego dopóki nie udowodni mu się winy. W kontekście postępowania prywatno-skargowego wspomniana zasada jest istotna o tyle, iż to na oskarżycielu prywatnym ciąży obowiązek zebrania dowodów, przedstawienie ich a finalnie udowodnienie winy oskarżonemu. Czynności te bywają skomplikowane i bardzo sformalizowane dlatego skorzystanie z pomocy radcy prawnego w sposób znaczący ułatwi Ci cały proces. Pamiętaj, że wniesienie prywatnego aktu oskarżenia niesie ze sobą konieczność uprzedniego uiszczenia opłaty sądowej. Opłata ta wynosi 300 zł.

W kontekście przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego trzeba pamiętać o dyspozycji art. 101 § 2 k.k. W świetle niniejszego przepisu: „Karalność przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego ustaje z upływem roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy przestępstwa, nie później jednak niż z upływem 3 lat od czasu jego popełnienia.” Są to tzw. terminy prawa materialnego oznacza to, że nie można ich przywrócić a ich upływ niesie ze sobą automatyczny skutek w postaci niekaralności. Jeżeli postępowanie zostanie wszczęte w ustawowym terminie wówczas karalność przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego ustaje po upływie 5 lat od zakończenia tego okresu (art. 102 k.k.).

Jeżeli stałeś się ofiarą przestępstwa skontaktuj się z nami. Razem z Tobą będzie domagać się sprawiedliwości przed sądem.

Radca prawny

Bartosz Augustyn

tel. 608 537 763